Het kan verkeren. Nog maar een paar jaar geleden werd de afdeling HR bij iedere vacature bedolven onder de reacties. Uit een riante stapel brieven werden alleen de schapen met minimaal vijf poten gevist. De overige sollicitanten gingen af door de zijdeur. Als het meezat kregen ze nog een vriendelijk “U wordt bedankt voor uw interesse”-briefje. Das war einmal.
Maar nu
De crisis is voorbij. De Nederlandse economie floreert, consumenten kopen weer, nieuwbouwprojecten worden de grond uit gestampt. En recruiters draaien overuren. Maar hun agenda’s zijn bijna niet meer gevuld met briefselectie of het regelen van assessments. De meeste energie wordt gestoken in het bestormen van banenmarkten. Het verleiden van schoolverlaters, zij-instromers, bijna-pensionado’s. Als die lege stoelen maar weer worden gevuld en er extra handjes zijn gevonden.
Inhaalverbod
Op het gevaar af dat ik nu word weggezet als een ouwe zwartkijker die alleen maar beren ziet, wil mij toch iets van het hart. Ik merk dat teveel werkgevers hun kritische blik lijken te hebben ingeruild voor oogkleppen. Het lijkt bijna niet meer uit te maken wie er instromen, áls er maar nieuwe mensen instromen. De jaren negentig revisited. Zorgwekkend; vooral als je beseft hoe lang verkeerde keuzes kunnen nadreunen. Medewerkers die onvoldoende matchen met een baan dreigen te verpieteren, disfunctioneren, verzuimen. Soms jarenlang. Daar knapt niemand van op. De werkgever niet, maar de medewerker wordt er evenmin gelukkig van. Bij twijfel niet inhalen. Mijn oma zei het al, en ik geef haar gelijk. Juíst nu!
Blik op de toekomst
Hoe hoog de nood nu ook is – probeer verder te kijken dan vandaag. Zet die scherpe bril weer op, durf kritische vragen te stellen en lever niet teveel in op kwaliteit. Dat functiegebouw dat zo zorgvuldig in elkaar is gezet, is er niet voor niets. Er zíjn echt specifieke competenties nodig om een bepaald takenpakket goed te kunnen uitvoeren, en daar is niets mis mee. Natuurlijk is een diploma alleen niet zaligmakend. Maar persoonlijkheid, talent en kennis zijn nog steeds belangrijke ingrediënten om van een willekeurige sollicitant duurzaam een waardevolle medewerker te maken. En duurzaam moet het zijn: de AOW-leeftijd ligt inmiddels ruim op 67 jaar, and still counting.
Stel je eisen
Probeer dus zelfs in deze overspannen arbeidsmarkt nog even je coolness te houden. Als werkgever mag je eisen stellen aan nieuw personeel. Sterker nog, het móet. Klanten, medewerkers en overheid verwachten dat ook. Ze worden alsmaar kritischer en vragen steeds betere dienstverlening, meer klantvriendelijkheid en onbetwiste kwaliteit. Die stijgende standaarden kun je niet tegemoetkomen door bij het vervullen van vacatures steeds meer water bij de wijn te doen.
Op de plaats rust
Begin bij het begin: dat moment waarop een vacature is ontstaan. Laat je niet verleiden om direct als een malle te gaan werven. Gun jezelf de luxe om even achterover te leunen. Om met elkaar om tafel te gaan en zorgvuldig te inventariseren wat de volgende stap zou moeten zijn. De ontstane leemte 1 op 1 invullen met een sollicitant van hetzelfde kaliber, met eenzelfde contractomvang en persoonlijkheid? Of is het slimmer om eens out of the box te gaan en te kiezen voor een frisse wind door het team? Maak optimaal gebruik van zo’n moment van bezinning.
Een blommige vacaturetekst
Vertaal dat lijstje van eisen en wensen vervolgens naar een blommige vacature. Schrijf niet zomaar een vacaturetekst. Nee, maak een originele tekst die precies aansluit bij die Ultieme Kandidaat die je voor ogen hebt. Zoek je een kandidaat die overloopt van creativiteit en niet bang is om de rest van de afdeling wakker te schudden? Laat de tone of voice bruisen, en benadruk de uitdagingen en eigen regie die hem of haar ten deel kunnen vallen. Zoek uit waar jouw ideale sollicitant warm van wordt, en verwerk deze push- en pullfactoren strategisch in je vacaturetekst. Zo ontstaat er als vanzelf een effectieve filter voor écht geïnteresseerde kandidaten. Misschien krijg je minder reacties – maar liever 1 droomsollicitant dan 10 obligate brievenschrijvers, toch?!
Paar druppels water mogen best
Dan het moment van de waarheid: het sollicitatiegesprek. Natuurlijk ben je uitstekend voorbereid en verkeer je in het juiste gezelschap. Je laat bijvoorbeeld een directe collega van de werkvloer meekijken, meepraten en meebeslissen over de sollicitant. Handig voor het beantwoorden van vragen over het dagelijkse werk, maar óók als kritische blik en mogelijk voorportaal van een warm welkom. Met de huidige arbeidsmarkt is de spoeling dun; reken dus wel op een paar druppels water in je wijn. Maar kijk wel of een schaap met 3 poten op reële termijn minstens kan uitgroeien tot de noodzakelijke viervoeter. En luister scherp naar je intuïtie. Is er een klik, voelt het als een fijne match? Of knaagt er van binnen nog ergens een waarschuwend stemmetje?
HR is goud waard
Een kritische HR-adviseur is goud waard. Juist in deze verwarrende tijden, waarin de waan van de dag soms de boventoon voert. Het moet iemand zijn die meedenkt, tegengas geeft en manager noch sollicitant teveel naar de mond praat. HR is de bewaker van arbeidsvoorwaarden, functie-eisen en teamspirit. Maar ook degene die een dikke rode loper uitlegt bij de onboarding, op zijn tijd een kritische spiegel voorhoudt en op het juiste moment het waarschuwingsbordje met “Inhaalverbod” omhooghoudt. Als ik er even goed over nadenk: het werkelijke schaap met 5 poten? Dat ben jij!
