Als professional staat leren en ontwikkelen bij mij bovenaan. Toen ik zes jaar geleden door mijn voormalige werkgever werd gevraagd om naast mijn huidige werkzaamheden de rol van vertrouwenspersoon te vervullen, pakte ik die kans met beide handen aan. Ik was immers al HR business partner, vond het leuk om collega’s een luisterend oor te bieden en anderen te helpen. Het was meer dan logisch dat ik naast mijn functie als HR business partner ook de rol van vertrouwenspersoon ging vervullen, toch?
Veilige werkomgeving
Seksuele intimidatie, agressie, discriminatie en pesten op de werkvloer: grensoverschrijdend en ongewenst gedrag dat helaas maar al te vaak voorkomt onder collega’s. Mensen kunnen er letterlijk ziek van worden. De sfeer op het werk wordt er negatief door beïnvloed en de productiviteit gaat omlaag.
Een werkgever is bij wet verplicht zijn werknemers te beschermen tegen ongewenste omgangsvormen. De vertrouwenspersoon speelt hierbij een cruciale rol. Je levert een belangrijke bijdrage aan een veilige en open (aanspreek)cultuur in de organisatie.
Rechte rug en knikkende knieën
De functie van vertrouwenspersoon is door de jaren heen steeds zwaarder geworden. Vertrouwenspersonen krijgen mondjesmaat meer meldingen sinds de discussie #metoo is losgebarsten. Het aantal klachten over geweld en pesten op de werkvloer neemt ieder jaar toe. Psychosociale problemen wegen zwaar op de gezondheid van medewerkers én organisatie.
Als vertrouwenspersoon heb je een pittige en solistische functie. Je moet je rug recht houden waar leidinggevenden knikkende knieën vertonen. Je moet lef hebben om confrontaties aan te gaan en iedereen, ongeacht niveau of functie, aan te durven spreken op hun gedrag.
Dubbele pet
Eenmaal in de praktijk was het niet zo eenvoudig zoals het in eerste instantie leek. Het zorgde voor ongemakkelijke situaties: ik kreeg een melding van een werknemer over de leidinggevende, waar ik vier maanden later met beide partijen om de tafel zat vanwege het disfunctioneren van de betreffende werknemer. Ik raakte ‘gekleurd’ en in mijn adviezen vanuit mijn rol als HR business
partner nam ik (onbewust) de situaties mee die mij ter ore waren gekomen als vertrouwenspersoon. Het bracht ongemakkelijke situaties met zich mee, zowel voor de melder, beschuldigde als voor mij.
Een vertrouwenspersoon die tevens ook een HR functie uitoefent, zorgt voor een onwenselijke dubbelrol. Het verhoogt de drempel om een melding te doen van ongewenst gedrag. Medewerkers hebben vaak het beeld dat HR eerder naar de leidinggevende luistert dan naar de medewerker.
De vertrouwenspersoon moet voor alle werknemers toegankelijk zijn en staat garant voor vertrouwelijkheid en geheimhouding. Om die reden is de functie ook niet te combineren met een functie als bedrijfsarts, HR adviseur of bedrijfsmaatschappelijk werker. Deze functie kun je er niet zomaar even bij doen, zoals nog vaak in de praktijk het geval is.
Zorgvuldig
Iedere werkgever dient zorgvuldig om te gaan met het aanstellen van een vertrouwenspersoon. Kies je voor een interne of externe vertrouwenspersoon, of een combinatie van beiden? Welke kernkwaliteiten moet iemand hebben? Hoe positioneer je de vertrouwenspersoon binnen de organisatie?
Let op: is er in uw organisatie een ondernemingsraad aanwezig? De aanstelling van de vertrouwenspersoon behoeft instemming van de OR.
